ਦਿੱਲੀ 'ਚ Monkeypox ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਦਸਤਕ, ਜਾਣੋਂ ਕੀ ਹਨ ਇਸ ਦੇ ਲੱਛਣ?

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ Monkeypox ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਮਰੀਜ਼ ਦਾ ਕੋਈ ਵਿਦੇਸ਼ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੇਰਲ ਵਿਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਤਿੰਨ ਮਰੀਜ਼ ਪਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਮਰੀਜ਼ ਯੂਏਈ ਤੋਂ ਪਰਤੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਉਹ ਇੱਕ ਸੰਕਰਮਿਤ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਏ ਸਨ।

Also Read: ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਮੁਫ਼ਤ ਬਿਜਲੀ 'ਤੇ ਘਮਸਾਣ: ਸ਼ਰਤਾਂ 'ਤੇ ਬੋਲੇ ਵਿਰੋਧੀ- 'ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨਾਲ ਚੀਟਿੰਗ'

ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਿਆ ਨਵਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਮੌਲਾਨਾ ਆਜ਼ਾਦ ਮੈਡੀਕਲ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੈ। 31 ਸਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਸੰਕਰਮਣ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਦਿਆਂ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦਾ ਕੋਈ ਯਾਤਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਯਾਨੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਮਿਲੇ ਚਾਰ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਅਜਿਹਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦਾ ਕੋਈ ਯਾਤਰਾ ਇਤਿਹਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਤੇਜ਼ ਬੁਖਾਰ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਜਖਮਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 14 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਕੇਰਲ 'ਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਮਾਮਲਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਕੇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੇਰਲ ਦੀ ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਵੀਨਾ ਜਾਰਜ ਨੇ ਖੁਦ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹ ਯੂਏਈ ਤੋਂ ਵਾਪਸ ਆਇਆ ਸੀ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੂੰ ਕੇਰਲ ਦੇ ਇੱਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਵਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਵਾਇਰੋਲੋਜੀ, ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਪਾਜ਼ੇਟਿਵ ਆਈ ਹੈ।

ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਫੈਲ ਰਹੇ ਮੰਕਪੌਕਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗਲੋਬਲ ਹੈਲਥ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਡਬਲਯੂਐਚਓ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ-ਜਨਰਲ ਡਾ. ਟੇਡਰੋਸ ਅਡਾਨੋਮ ਘੇਬਰੇਅਸਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਕਹਿਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।

Also Read: Punjab ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲਿਆਂ 'ਚ ਲਗਾਤਾਰ ਦੋ ਦਿਨ ਭਾਰੀ ਮੀਂਹ ਦੇ ਆਸਾਰ

ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਕੀ ਹੈ?
* ਯੂਐੱਸ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ (ਸੀਡੀਸੀ) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 1958 ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਸੀ। ਫਿਰ ਖੋਜ ਲਈ ਰੱਖੇ ਗਏ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸੇ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਚੇਚਕ ਵਰਗੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਦੇਖੇ ਗਏ।
* ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ (WHO) ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਮਨੁੱਖਾਂ ਵਿਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਕੇਸ 1970 ਵਿਚ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ ਸੀ। ਫਿਰ ਕਾਂਗੋ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਇੱਕ 9 ਸਾਲ ਦੇ ਬੱਚੇ ਵਿਚ ਇਹ ਸੰਕਰਮਣ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। 1970 ਤੋਂ ਬਾਅਦ 11 ਅਫਰੀਕੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖਾਂ ਦੇ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਨਾਲ ਸੰਕਰਮਿਤ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ।
* ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੀ ਲਾਗ ਅਫਰੀਕਾ ਤੋਂ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਫੈਲੀ ਹੈ। 2003 ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਸਤੰਬਰ 2018 ਵਿਚ ਇਜ਼ਰਾਈਲ ਅਤੇ ਯੂਕੇ ਵਿੱਚ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਸਨ। ਮਈ 2019 ਵਿਚ ਨਾਈਜੀਰੀਆ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਸਿੰਗਾਪੁਰ ਵਿਚ ਵੀ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਹੋਈ ਸੀ।
* ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਬਾਰੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੀ ਏਜੰਸੀ ਯੂਕੇ ਹੈਲਥ ਸਕਿਓਰਿਟੀ ਏਜੰਸੀ (ਯੂਕੇਐੱਚਐੱਸਏ) ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦਾ ਵਾਇਰਸ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ।

ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਦੇ ਲੱਛਣ ਕੀ ਹਨ?
* ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਵਾਇਰਸ ਦਾ ਵਧਣ ਦਾ ਸਮਾਂ 6 ਤੋਂ 13 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ 5 ਤੋਂ 21 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਨਕਿਊਬੇਸ਼ਨ ਪੀਰੀਅਡ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੇ ਦਿਨ ਲੱਗੇ।
* ਬੁਖਾਰ, ਗੰਭੀਰ ਸਿਰ ਦਰਦ, ਸੋਜ, ਪਿੱਠ ਦਰਦ, ਮਾਸਪੇਸ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਦਰਦ ਅਤੇ ਥਕਾਵਟ ਵਰਗੇ ਲੱਛਣ ਲਾਗ ਲੱਗਣ ਦੇ ਪੰਜ ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਮੰਕੀਪੌਕਸ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਚਿਕਨਪੌਕਸ, ਖਸਰਾ ਜਾਂ ਚੇਚਕ ਵਰਗਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।
* ਬੁਖਾਰ ਦੇ ਇੱਕ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਮੁਹਾਸੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਹੱਥਾਂ, ਪੈਰਾਂ, ਹਥੇਲੀਆਂ, ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਤਲੀਆਂ ਅਤੇ ਚਿਹਰੇ 'ਤੇ ਛੋਟੇ-ਛੋਟੇ ਮੁਹਾਸੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਮੁਹਾਸੇ ਜ਼ਖਮਾਂ ਵਾਂਗ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਸੁੱਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਡਿੱਗ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
* ਸਰੀਰ 'ਤੇ ਪੈਦਾ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਣਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕੁਝ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਤੱਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਲਾਗ ਗੰਭੀਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਧੱਫੜ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਚਮੜੀ ਢਿੱਲੀ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ।