'ਅਮੀਰ ਦੋਸਤ ਹੋਣ ਤਾਂ ਵੱਡੇ ਹੋ ਕੇ ਅਮੀਰ ਬਣਦੇ ਹਨ ਬੱਚੇ'

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ- ਫੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ 21 ਬਿਲੀਅਨ ਦੋਸਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਐਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕੁਝ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਗਰੀਬ ਘਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਗੁਆਂਢੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਅਮੀਰ ਬੱਚੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸਤ ਬਣਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਵੱਡੇ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵਧੇਰੇ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੀ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਅਮੀਰਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਮੀਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਪਰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਇੰਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
ਨੇਚਰ ਜਰਨਲ ਵਿੱਚ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਇਸ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਅਮਰੀਕੀ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਟੀਮ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਂਚ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸੋਸ਼ਲ ਨੈਟਵਰਕਿੰਗ ਡੇਟਾਬੇਸ ਫੇਸਬੁੱਕ ਨੂੰ ਚੁਣਿਆ। ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਵਿੱਚ ਲਗਭਗ ਤਿੰਨ ਅਰਬ ਲੋਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ 72 ਮਿਲੀਅਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡੇਟਾ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ। 25 ਤੋਂ 44 ਸਾਲ ਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਰਹਿੰਦੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਦੋਸਤੀ ਨੂੰ ਸੱਚੀ ਦੋਸਤੀ ਮੰਨ ਕੇ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੱਕ ਐਲਗੋਰਿਦਮ ਦੁਆਰਾ, ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ-ਆਰਥਿਕ ਸਥਿਤੀ, ਉਮਰ, ਖੇਤਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡਿਆ। ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਐਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵੀ ਬਣਾਈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਲੋਕ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਪੱਧਰ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਕਿੰਨੇ ਦੋਸਤ ਹੋਣ ਦੇ ਮਾਪਦੰਡ ਨੂੰ 'ਆਰਥਿਕ ਸੰਪਰਕ' ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੁੱਚੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਅੰਕੜਿਆਂ ਨੂੰ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੇ ਖੋਜ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਗਰੀਬੀ 'ਤੇ ਅਧਿਐਨ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਅੰਕੜੇ ਕੱਢੇ ਗਏ ਹਨ।
ਹਾਰਵਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਅਰਥ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਖੋਜਕਾਰ ਰਾਜ ਚੇਟੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਟੇ ਦੋ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਧਾਰਾਂ 'ਤੇ ਕੱਢੇ ਗਏ ਸਨ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਇੱਕੋ ਜਿਹੇ ਸਨ। ਪਹਿਲੇ ਅਧਿਐਨ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ ਕਿ ਆਰਥਿਕ ਸਬੰਧ "ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿੰਨੀ ਆਰਥਿਕ ਤਰੱਕੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਲਗਾਉਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ​​ਆਧਾਰ ਹੈ।"
ਦੂਜੇ ਅਧਿਐਨ 'ਚ ਇਹ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਅਮੀਰ ਜਾਂ ਗਰੀਬ ਵਰਗ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕਿਸੇ ਖਾਸ ਖੇਤਰ 'ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੋਸਤ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਕਿਉਂ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਦੇ ਦੋ ਆਧਾਰ ਲੱਭੇ। ਇੱਕ ਤਾਂ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਸਮੂਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਸੰਚਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਉਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਆਂਢ-ਗੁਆਂਢ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਨ।
ਖੋਜ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਭਾਵੇਂ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਇੱਕੋ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਸੰਭਵ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਉੱਠ ਕੇ ਨਾ ਬੈਠਣ। ਇੱਕ ਸਿੱਟਾ ਇਹ ਨਿਕਲਿਆ ਕਿ ਅਮੀਰ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦੋਸਤੀ ਦੀ ਕਮੀ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਕਮੀ ਹੈ। ਅਰਥਾਤ, ਉਹ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਮਿਲ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਕੀ ਉਹ ਦੋਸਤ ਹੋਣਗੇ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਉਦਾਹਰਨ ਲਈ, ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਚਰਚ ਆਦਿ ਵਰਗਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਰੇਖਾ ਨੂੰ ਵੰਡਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵੱਧ ਹੈ।
ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੋਜਾਂ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰੇਗੀ। ਚੇਟੀ ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਸਮਾਨ ਅਧਿਐਨਾਂ ਤੋਂ ਸਮਾਨ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਉਮੀਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਫੇਸਬੁੱਕ ਡਾਟਾ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ। ਆਕਸਫੋਰਡ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਿਓਮ ਐਂਗਰਿਸਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਅਧਿਐਨ ਹੈ ਜੋ "ਸਾਡੀ ਸਮਾਜਿਕ ਪੂੰਜੀ ਦੀ ਸਮਝ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾ ਕਰੇਗਾ।"